Metody aktywizujące - kryzys klimatyczny
W szkole zawodowej, gdzie uczniowie kładą nacisk na praktyczne umiejętności, temat kryzysu klimatycznego może być omawiany w sposób angażujący i aplikowalny w rzeczywistych kontekstach. Aktywizujące metody nauczania w tym zakresie mogą pomóc uczniom zrozumieć, jakie działania mogą podjąć jako przyszli specjaliści w różnych branżach, aby przeciwdziałać zmianom klimatu. Oto kilka metod aktywizujących, które można zastosować podczas zajęć z zakresu kryzysu klimatycznego:
- Projekt badawczy (inquiry-based learning)
Opis metody: Uczniowie pracują w grupach nad badaniem lokalnych problemów środowiskowych związanych z kryzysem klimatycznym. Mogą analizować takie zagadnienia, jak lokalne zanieczyszczenia, ślad węglowy, zużycie energii lub wodne zasoby.
Przykład: Uczniowie badają wpływ działań lokalnych przedsiębiorstw na zmiany klimatu, np. emisje CO2 w zakładach produkcyjnych. Mogą analizować sposoby, w jakie można zredukować te emisje, np. poprzez modernizację technologii lub stosowanie odnawialnych źródeł energii.
Materiały dodatkowe: Arkusze badawcze, narzędzia do monitorowania emisji CO2, dostęp do raportów środowiskowych.
Źródła:
- „Education for Sustainability” – Daniel G. Solórzano
- Strony internetowe takie jak Our World in Data (ourworldindata.org) z danymi o klimacie.
- Mapowanie myśli (mind mapping)
Opis metody: Metoda polega na tworzeniu map myśli związanych z różnymi aspektami kryzysu klimatycznego. Pomaga w zrozumieniu złożoności problemu oraz powiązań między różnymi zjawiskami, takimi jak zanieczyszczenie, globalne ocieplenie czy degradacja ekosystemów.
Przykład: Temat mapy: „Jak branża budowlana wpływa na kryzys klimatyczny?”. Uczniowie tworzą mapę myśli, identyfikując kluczowe czynniki, takie jak emisje z materiałów budowlanych, zużycie energii w budownictwie oraz alternatywne, ekologiczne technologie.
Materiały dodatkowe: Tablica interaktywna, narzędzia do tworzenia map myśli online, takie jak Coggle czy MindMeister.
Źródła:
- Tony Buzan: „The Mind Map Book”
- Strona Climate Interactive (climateinteractive.org) z narzędziami do wizualizacji danych klimatycznych.
- Dyskusja panelowa (panel discussion)
Opis metody: Uczniowie przygotowują dyskusję panelową na temat kryzysu klimatycznego, w której wcielają się w role różnych interesariuszy, takich jak politycy, naukowcy, przedsiębiorcy, ekologowie i rolnicy. Metoda ta rozwija umiejętności krytycznego myślenia, komunikacji oraz analizy wieloaspektowej problemów klimatycznych.
Przykład: Dyskusja na temat: „Czy rozwój gospodarczy jest możliwy bez niszczenia środowiska?”. Uczniowie prezentują różne stanowiska, np. przedstawiciele przemysłu tłumaczą potrzebę rozwoju, podczas gdy ekolodzy podkreślają konieczność ochrony zasobów naturalnych.
Materiały dodatkowe: Materiały przygotowawcze, artykuły o politykach klimatycznych, wywiady z ekspertami, narzędzia do prowadzenia dyskusji online (np. Zoom lub Teams).
Źródła:
- „Our Common Future” – Raport Brundtland
- Strony NGO zajmujących się klimatem, np. Greenpeace czy Friends of the Earth.
- Studium przypadku (case study)
Opis metody: Analiza przypadków rzeczywistych działań związanych z kryzysem klimatycznym, takich jak strategie firm zmniejszających swój wpływ na środowisko, decyzje polityczne dotyczące ochrony klimatu czy innowacyjne technologie ograniczające emisje.
Przykład: Analiza strategii energetycznej firmy Tesla. Uczniowie analizują, w jaki sposób firma przyczynia się do redukcji emisji poprzez rozwój samochodów elektrycznych i odnawialnych źródeł energii.
Materiały dodatkowe: Raporty o zrównoważonym rozwoju firm, dokumenty ONZ o zmianach klimatycznych, publikacje w czasopismach branżowych.
Źródła:
- Książka: „Drawdown: The Most Comprehensive Plan Ever Proposed to Reverse Global Warming” – Paul Hawken
- Strona ONZ dotycząca zmian klimatycznych: UNFCCC(unfccc.int)
- Debata oksfordzka
Opis metody: Klasyczna forma debaty, w której uczniowie są podzieleni na dwa zespoły – zwolenników i przeciwników określonego stanowiska związanego z kryzysem klimatycznym. Uczniowie uczą się przedstawiać merytoryczne argumenty i skutecznie bronić swojego stanowiska.
Przykład: Debata na temat: „Czy gospodarka oparta na paliwach kopalnych jest nadal niezbędna?”. Jedna strona debatuje za kontynuacją korzystania z paliw kopalnych w celu zachowania miejsc pracy, druga strona przedstawia argumenty dotyczące odnawialnych źródeł energii.
Materiały dodatkowe: Artykuły prasowe, wywiady z ekspertami, raporty dotyczące gospodarek o niskiej emisji CO2.
Źródła:
- „Debating Climate Change: Pathways through Argument to Agreement” – Elizabeth L. Malone
- Strona **Debate.org** z przykładami tematów związanych z ochroną klimatu.
- Gry symulacyjne (simulation games)
Opis metody: Uczniowie uczestniczą w grze symulacyjnej, która odzwierciedla wyzwania związane z kryzysem klimatycznym, takimi jak zarządzanie zasobami, podejmowanie decyzji na poziomie politycznym lub przedsiębiorczym, lub dążenie do równowagi między rozwojem gospodarczym a ochroną środowiska.
Przykład: Gra symulacyjna **„World Climate Simulation”**. Uczniowie wcielają się w role przedstawicieli różnych państw negocjujących polityki klimatyczne. Celem jest ograniczenie globalnego ocieplenia poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności gospodarczej.
Materiały dodatkowe: Materiały do gier symulacyjnych dostępne online, kalkulatory emisji CO2, mapy zasobów naturalnych.
Źródła:
- „World Climate Simulation” (Climate Interactive) – materiały i instrukcje dostępne na stronie: climateinteractive.org
- Gry symulacyjne dostępne na platformie EcoChallenge.org.
- Metoda sześciu kapeluszy myślowych Edwarda de Bono
Opis metody: Uczniowie analizują zagadnienia związane z kryzysem klimatycznym z różnych perspektyw, korzystając z koncepcji „sześciu kapeluszy”, które reprezentują różne sposoby myślenia: logiczne, emocjonalne, kreatywne, krytyczne, optymistyczne i procesowe.
Przykład: Temat: „Wprowadzenie podatku od emisji dwutlenku węgla w Polsce”. Każda grupa analizuje problem z innej perspektywy, np. emocjonalnej (jak zmiana wpłynie na społeczeństwo), logicznej (ekonomiczne skutki podatku) czy kreatywnej (alternatywne rozwiązania).
Materiały dodatkowe: Przykłady wdrożeń podatku w różnych krajach, arkusze robocze do analizy kapeluszy.
Źródła:
- Edward de Bono: „Sześć kapeluszy myślowych”
- Artykuły o ekonomicznych i społecznych skutkach polityki klimatycznej, np. Carbon Brief (carbonbrief.org).